5G-land #16: 🟪 Proximus lanceert 5G in België, wat zit daarachter?
Dag iedereen,
Dit is editie #16 van 5G-Land, mijn nieuwsbrief over de vijfde generatie mobiel internet of 5G.
Ik ben Tom Cassauwers, een freelance technologie-journalist die een boek schreef voor Pelckmans Pro over 5G. Deze nieuwsbrief is mijn bescheiden poging om mijn research transparant te delen en mezelf accountable te houden.
Elke paar weken vind je hier dus links en analyses over de (geo)politiek, economie en technologie achter 5G, naast updates over mijn boek.
Wil je mijn nieuwsbrief helpen groeien? Deel de onderstaande link dan zeker met iemand die je kent of forward deze mail. Op die link kan je jezelf ook inschrijven. 👇
https://buttondown.email/tomcas
😷 ✍️ Boeklanceringen in tijden van corona
In deze editie van mijn nieuwsbrief neem ik Proximus onder de loep, of hoe ze op 1 april een "5G-light" lanceerden en hoe dat past binnen hun bredere strategie en trends in ons telecom-landschap.
Maar eerst een woordje uitleg over mijn boek. Dat kwam uit op 10 maart, de week dat België in lockdown ging. Het bijhorende event kwam er ook niet. Dat is natuurlijk spijtig, maar tegelijk is het een luxe-probleem. Eens de situatie stabiliseert is er nog genoeg tijd voor 5G.
Maar als je natuurlijk niets te doen hebt in quarantaine, of je weg wilt uit de corona-newscycle, dan kan je hier het boek online bestellen (naast in de gewoonlijke online winkels zoals Bol of De Standaard).
Als je al een voorsmaakje wilt: DataNews deed een voorpublicatie, en Bloovi publiceerde een interview met mij erover.
🟪 📶 Proximus lanceert 5G
Een 1 aprilgrap, dat leek de aankondiging van Proximus op 31 maart, dat het bedrijf de dag erop in 30 Belgische gemeenten 5G zou lanceren temidden van een corona-pandemie.
Die lancering kaderde eveneens in een nieuwe strategie van Proximus, die heel wat interessante elementen in zich vervat. Dit zag ik alvast niet aankomen, hoog tijd voor een nieuwsbrief dus.
❓ Is dit echt 5G?
Al snel kwam er natuurlijk verwarring over de lancering. Had je geen nieuw spectrum nodig voor 5G? En waarom hebben we het hele conflict over die veiling gehad als een operator al 5G lanceert zonder zo'n operatie?
Maar eens je onder de motorkap keek, dan zag je al snel dat dit maar een beperkte variant van 5G is.
5G is namelijk geen monolithische technologie, maar bestaat uit heel wat sub-elementen die samen in een netwerk gestoken worden. Heel simpel gezegd draait 5G rond 3 onderdelen:
5G standaard + 5G infrastructuur + 5G spectrum = 5G
5G is zo ten eerste een akkoord. Een internationaal afgesproken standaard waarbij ingenieurs, bedrijven en overheden in organisaties zoals de International Telecommunications Union en 3GPP afspreken om een netwerk op een bepaalde manier op te bouwen, wat ervoor zorgt dat systemen van verschillende bedrijven met elkaar kunnen praten. Dat klinkt vanzelfsprekend, maar bij 2G en 3G zat je soms in de situatie waarbij een mobiele telefoon niet werkte als je naar een ander land ging, net omdat er verschillende standaarden circuleerden. Daarom hebben we nu dus een globale 5G-standaard (die weliswaar nog in een vroeg stadium zit).
En dat voerde Proximus nu in. Zoals ik het begrijp uit hun uitspraken implementeerden ze de 5G-standaard (zoals je bijvoorbeeld kan afleiden uit dit artikel van DataNews), maar deden ze dat op basis van bestaande-infrastructuur (de antennes en de bijhorende netwerken) en 3G-spectrum. Ze laten dus de laatste twee elementen weg uit de bovenstaande formule. Alhoewel ik graag mezelf corrigeer als er mensen met meer informatie zijn.
In theorie is het dus 5G, maar dan in een erg beperkte vorm. Proximus stelt zelf bijvoorbeeld dat hun 5G slechts 30% sneller zou zijn dan hun 4G-netwerk. Vergelijk dat met Zwitserland, waar het studiebureau OpenSignal vond dat het lokale 5G-netwerk al 2,7 keer sneller was dan hun 4G-netwerk, en dat in de zomer van 2019. Ook extra voordelen zoals lage latency zouden niet beschikbaar zijn op dit 5G-light netwerk.
Ten slotte is dit soort 5G nog niet toegankelijk in de grote steden (zie deze kaart). Het kan dus beter.
📱 Gewoon marketing?
Het is natuurlijk makkelijk om dit gewoon als marketing te bestempelen. Concurrenten Telenet en Orange bekeken de lancering ook wantrouwig. En daar zit een kern van waarheid in, Proximus voert een iets sneller netwerk in dat technisch gezien de stempel 5G draagt, en kan zo als eerste claimen dat ze 5G aanbieden. Proximus CEO Guillaume Boutin diende voordien niet voor niets als Chief Marketing Officer bij een reeks bedrijven.
Maar er zit ook meer achter. Consumenten-toepassingen voor 5G worden vaak onderschat ten voordele van de use-cases voor bedrijven. Wat deels terecht is, telecom verschuift steeds meer naar B2B in plaats van B2C. Maar dat betekent niet dat consumententoepassingen uitgeteld zijn.
🎮 Onderzoek van Ericsson (natuurlijk een bron met een bias) toonde dat er een degelijke groep gebruikers is die 5G willen inzetten voor zware applicaties. Denk maar aan heel vaak mobiel streamen, en in de toekomst misschien dingen zoals mobiel cloud-gamen en AR.
Proximus koppelde 5G ook aan een nieuw abonnement, Mobilus 5G unlimited, dat duurder is (49.99 euro per maand), en ook het eerste echte onbeperkte abonnement is op de Belgische markt (dus zonder data-cap). Dat is een trend die we in het buitenland zagen, maar die in België nog niet doordrong. Tegelijk kan Proximus nu ook de nieuwste generatie 5G smartphones beginnen verkopen.
Hun 5G-uitstapje is voor Proximus dus niet alleen een reclame-stunt, maar ook een kans om de zware gebruikers op de consumentenmarkt te overtuigen.
What else?
🎼 Van operator naar orchestrator
Maar dat is niet het enige dat in de nieuwe strategie staat. Zo kwam er een grote fiber-aankondiging. Proximus gaat de uitrol van glasvezel zo sterk uitbreiden, en investeert hevig. Dat netwerk moet ook open zijn.
Geert Standaert, CTO van Proximus, legt dat zo uit aan DataNews: "Net zoals er network slicing is voor 5G, willen we hetzelfde concept toepassen op ons glasvezelnetwerk met daar bovenop een digitale laag waar we de mogelijkheden via API's naar elke service operator kunnen brengen."
Mogelijk een belangrijke beweging, gezien, deels omwille van 5G, er veel meer spelers op de telecom-markt komen. Alles van gespecialiseerde operatoren zoals Citymesh tot het afsplitsen van towerco's. Een beweging die ik in mijn boek met de onderstaande grafiek uitleg (excuses voor de slechte scan).
Eén respons die een operator zoals Proximus tegen die trend kan ondernemen is om niet langer een monolithische actor te blijven, maar een soort orchestrator van een ecosysteem (imec-SMIT signaleerde dat al in een academische paper). Mogelijk iets dat ze nu uitproberen.
🤝 Partners
Daarnaast kondigt Proximus ook een reeks partnerschappen aan.
✈️ Ten eerste gaan ze in zee met Brussels Airport. Dit gaat zowel over IoT-projecten, als het aanbieden van 5G in de passagierszone. Benieuwd hoe dit overlapt met het testproject van Citymesh in de luchthaven.
🟩 Ten tweede komt er een samenwerking met VRT, over hoe 5G-technologie hen kan helpen, bijvoorbeeld bij live-uitzendingen.
⛰️ Ten derde, en heel belangrijk, kondigt Proximus aan dat ze één van de eerste operatoren worden die de Microsoft Azure Edge gebruiken. Edge computing is zo een techniek waarbij datacenters dichter bij de eindgebruiker geplaatst worden, om latency of vertraging op het signaal te verlagen. Dit vormt een complementaire technologie aan 5G, die ook inzet op lage latency. Dat Proximus nu voor een deel van haar netwerk steunt op een software-speler zoals Microsoft toont ook hoe de telecom-netwerken meer naar de software-kant gaan, wat mogelijk effecten heeft voor de markt van de vendoren (telecom-fabrikanten zoals Ericsson of Huawei).
🟧 Ten vierde is er één grote afwezige in de nieuwe strategie: Orange. Eind vorig jaar kondigden Orange en Proximus nog aan dat ze een deel van hun infrastructuur, zoals antennes, zouden beginnen delen binnen een joint-venture. Een grote stap weg van het traditionele telecom-netwerk, waar elke operator parallelle infrastructuur bouwt. Die deal zit weliswaar vandaag nog bij de mededingingsautoriteit, en komt niet voor in deze nieuwe strategie van Proximus. Of dat betekent dat de joint venture in de slop zit valt nog te bekijken.
🗳️ Politiek en samenzweringen
De Proximus-aankondiging zorgt op zijn beurt ook voor politieke gevolgen. Zo kwam er een snelle reactie van een reeks Waalse burgemeesters dat de beslissing boven hun hoofd werd genomen, en dat ze bezorgd zijn over de gezondheidsgevolgen van 5G. Interessant genoeg zijn heel wat van die burgemeesters van de partij CDH. Ook in Brussel blokkeerde Ecolo een verhoging van de stralingsnorm, die vandaag de uitrol van 5G in het Brusselse Gewest blokkeert.
🏙️ Dit is ondertussen een vertrouwd patroon. Lokale besturen voelen zich in heel wat 5G-roll-outs in Europa voorbijgestoken. Tegelijk zijn die besturen ook het kwetsbaarst voor de druk van anti-5G groepen. Ze hangen zo af van relatief weinig stemmen, en zijn benaderbaarder dan nationale politici. Wat het makkelijker maakt om hen onder druk te zetten.
Dit jaar probeerden de Zwitserse kantons bijvoorbeeld nog een verdere 5G-uitrol in het land te blokkeren. En in Nederland kwam er protest vanuit lokale besturen omdat ze hun gebouwen moesten openstellen voor 5G-antennes, iets dat nog eens samenviel met een golf aan protest tegen 5G.
📡 Dit patroon van lokaal verzet tegen 5G zal dus nog wel terugkeren. Proximus heeft vandaag nog het voordeel dat ze eigenlijk geen nieuwe infrastructuur uitrollen, en dus geen nieuwe antennes aanleggen. Maar eens dat moet gebeuren, zal er waarschijnlijk nog meer protest ontstaan, omdat er dan een fysiek iets is om angst naartoe te richten.
🔥 Hoe dat fout kan gaan zagen we in het Verenigd Koninkrijk en zelfs Nederland. Anti-5G retoriek mengde zich daar met samenzweringstheorieën over het corona-virus, en een razendsnelle verspreiding van dit soort verhalen op sociale media (onder andere via de kanalen van beroemdheden). Samenzweringstheorieën dat 5G het corona-virus veroorzaakt zorgden er zo voor dat antennes werden afgebrand en telecom-ingenieurs (die vaak niets met 5G te maken hadden) aangevallen werden op straat.
📈 Economie
Maar er is ook een lichtpuntje. Proximus hoopt met dit plan miljarden extra te investeren. Belangrijk wanneer er een recessie aankomt. Die investeringen verdwijnen dus niet in de grond, ze gaan naar onze economie. En telecom-infrastructuur zorgt op zijn beurt voor economische voordelen, zoals Stijn Fockedey bij Trends al stelde:
"Er is een verband tussen een betere telecominfrastructuur en de economische groei. Zweedse onderzoekers kwamen in 2012 rond een gemiddelde van 0,3 procent extra groei als de snelheid verdubbelt. In vergelijking met 2012 hebben we nu betere smartphones, betere onlinediensten en betere software. Al die zaken kunnen elkaar versterken. De grote snelheidsboost van een volledig glasvezelnetwerk kan zich nu dus in nog meer economische groei vertalen."
🤔 Lukt dit?
Ten slotte blijft er nog de vraag of Proximus dit zal kunnen doen. Plannen zijn natuurlijk mooi, maar Proximus is een complex bedrijf in een complexe markt. Proximus heeft zo al heel wat besparingsrondes doorgemaakt, en dit investeringsplan zou nog een volgende ronde betekenen, die nog eens bovenop een mogelijke recessie komt. Tegelijk moeten er ook interne transformaties gebeuren.
Of zoals Luc Blyaert bij Computable het stelt:
"Hij [CEO Boutin] heeft met zijn baldadige toekomstperspectieven heel wat hooi op z’n vork genomen. Het is zeer de vraag of dit niet overpromising is. De dinosaurus gaat de komende jaren knarsen, mogelijk ook wankelen, maar gelukkig is er voorlopig nog altijd genoeg vlees aan het bot. Ik wens Boutin dan ook de wind vanachter, het zal nodig zijn."
🗞️ Links
Proximus was natuurlijk niet het enige 5G-nieuws.
🇨🇳 Huawei, ZTE win 90% of giant China Mobile 5G tender: Chinese operator China Mobile geeft de overgrote meerderheid van haar 5G-contract aan Chinese vendors. Wat claims van protectionisme oproept.
😷 Huawei to ‘scale down’ supply of COVID-19 masks, after Borrell comments: Huawei deed actief mee aan mondmasker-diplomatie in Europa. Maar na kritiek perken ze dat nu in.
📻 Vijf kandidaten voor voorlopige 5G-toegang: vijf bedrijven willen toegang krijgen tot de Belgische voorlopige 5G-frequenties. De drie usual suspects Orange, Proximus en Telenet, en de nieuwe spelers Cegeka en Entropia.
✂️ Nokia cuts nearly 5K jobs as Huawei bulks up: Nokia verloor bijna 5000 werknemers in 2019, en dat terwijl Chinees concurrent Huawei groeit.
📉 Huawei blames U.S. ban for $12 billion in lost revenue last year: Huawei stelt dat het maar liefst 12 miljard dollar in omzet verloor door Amerikaanse sancties. Niettemin groeide hun omzet en hun winst in 2019, gewoon minder dan geprojecteerd.
Dat was editie #16 van mijn 5G-nieuwsbrief.
Wil je mijn nieuwsbrief helpen groeien? Deel de onderstaande link dan zeker met iemand die je kent of forward deze mail. Op die link kan je jezelf ook inschrijven. 👇
https://buttondown.email/tomcas
Heb je commentaar, tips of suggesties voor me? (of wil je gewoon even hallo zeggen), dan kan je gewoon antwoorden op deze mail.
Je kan me daarnaast ook op LinkedIn en Twitter terugvinden:
Alvast tot de volgende editie,
Tom