Lão hoá, tinh hoa của Naval Ravikant về cuộc sống, và học cách góp ý/nhận góp ý
Mình mới mua lại Kindle, nên gần đây đọc sách nhiều hơn.
Review 2 cuốn sách mình đọc gần đây
1. The Telomere Effect (Goodreads)
Bạn có nghĩ mình trẻ hoặc già hơn tuổi không? Việc bạn lão hoá nhanh hay chậm phụ thuộc vào telomere của bạn. Không chỉ gene, những quyết định về lối sống và đời sống tinh thần sẽ ảnh hưởng tới việc bạn lão hoá nhanh như thế nào.
2 tác giả của cuốn sách này nói tới việc telomere sẽ ảnh hưởng tới lão hoá như thế nào. Telomere là trình tự của DNA, và nằm ở các đầu mút chromosome (nhiễm sắc thể hình). Quan trọng nhất là: nó có liên hệ mật thiết tới quá trình lão hoá. Telomere càng ngắn, lão hoá càng nhanh. Telomere càng dài, càng duy trì được sức trẻ.
Những người bị telomere ngắn bẩm sinh nhìn rất già. Giống như trường hợp của phim The Curious Case of Benjamin Button kể về 1 đứa trẻ sinh ra nhìn giống 1 ông già.
Ảnh: những đứa trẻ bị hội chứng progeria
1 điểm thú vị trong cuốn sách là: những người bị trầm cảm ảnh hưởng xấu tới telomere gấp 3 lần so với chế độ ăn. Tâm lí của bạn, như stress hoặc trầm cảm có khả năng ảnh hưởng mạnh tới sự lão hoá của bạn.
Khi đọc xong cuốn sách này, mình bắt đầu để ý nhiều hơn đến việc liệu mình ngủ muộn, ngủ ít, cách chăm sóc bản thân và chế độ ăn sẽ ảnh hưởng đến telomere thế nào. Cảm giác như việc phải chăm sóc con: mỗi hành động, hay trạng thái tâm lí sẽ làm hại telomere hoặc chăm sóc cho telomere.
2. The Almanack of Naval Ravikant: A Guide to Wealth and Happiness (Goodreads)
Cuốn sách này cô đọng lại những tinh hoa của Naval, một nhà đầu tư rất thành công ở Mỹ. Nó thay đổi rất nhiều cách suy nghĩ của mình về sự giàu có và thịnh vượng.
Cuốn sách cũng nói về đời sống, thế nào là hạnh phúc và những khái niệm như mô hình tư duy.
Naval nói không thể làm giàu được nếu chỉ làm thuê, kiếm tiền theo giờ. Sự giàu có bắt đầu khi bạn có thể kiếm tiền được khi bạn ngủ. Bạn cần kiếm được kiểu thu nhập mà mang lại cho bạn tự do về tài chính.
Đọc đoạn này làm mình suy nghĩ khá nhiều tới con đường sự nghiệp hiện tại của mình. Giả sử mình có thể kiếm 1-2 tỉ/năm nhưng nếu chỉ bán sức lao động theo giờ, mình vẫn không hề được coi là giàu có.
Hai kĩ năng rất quan trọng: bán hàng và kiến tạo. Nếu có 2 kĩ năng này, không gì có thể ngăn cản được bạn.
Mình thấy bán hàng là 1 kĩ năng vừa dễ lại vừa khó. Dễ ở chỗ bạn không cần phải học quá nhiều lí thuyết. Khó ở chỗ bạn không thể chỉ học nó ở trường. Chỉ có thực hành mới dạy được cách bán hàng. Và trường lại không phải là nơi lí tưởng mình có thể thực hành nó.
Dù nói về tầm quan trọng của bán hàng, Naval không phủ nhận tầm quan trọng của khoa học. Những phát kiến giá trị của khoa học làm xã hội phát triển và tiến bộ hơn rất nhiều. Nhưng ông nhận ra điểm mạnh của ông nằm nhiều ở lĩnh vực khác, và cuối cùng quyết định bỏ lại sự nghiệp khoa học.
Có rất nhiều bài học giá trị trong cuốn sách, và cuốn sách khá ngắn. Mất 2 tiếng để mình đọc xong.
Tránh lãng phí thời gian khi đọc sách
Mình nhận ra nếu không tóm tắt hoặc đánh dấu khi đọc sách (trừ tiểu thuyết), bạn đang lãng phí thời gian. Sách không chỉ phải để đọc, bạn cần đọc để suy nghĩ về những gì mình đã đọc.
Cách mình đọc để tiết kiệm thời gian là luôn đánh dấu và ghi chú đủ để không phải đọc lại cuốn sách lần nữa. Chỉ cần đọc lại đánh dấu là có thể nhớ lại được những ý chính của cuốn sách.
Việc bạn đánh dấu lại và ghi chú giống như việc nuôi dưỡng bộ não thứ hai của bạn. Nghĩ về bộ não thứ hai như bộ nhớ ngoài. Nó giúp bạn lưu trữ thông tin.
Học cách góp ý
Biết cách góp ý có thể ảnh hưởng rất nhiều tới người khác. Cũng thế, học cách nhận góp ý giúp bạn phát triển bản thân hơn rất nhiều. Bạn không chỉ cần học cách góp ý. Bạn cần phải học cả cách nhận lời góp ý.
Vấn đề là trường lớp rất ít khi dạy về góp ý, dù ai cũng phải học cách góp ý. Nhiều giáo viên thậm chí có kĩ năng góp ý rất tồi, làm nhụt chí của học sinh. Hơn nữa, khi góp ý, mọi người chỉ tập trung vào điểm tiêu cực thay vì nhấn mạnh đến những phần được làm tốt và tích cực.
Bạn cần 2 được góp ý về những điều bạn làm tốt và cả những điều bạn làm không tốt và cần được cải thiện. 1 phương pháp rất dễ để làm được điều này là hỏi người góp ý cho bạn: chỉ cho bạn 2 điều bạn làm tốt, và 2 điều họ nghĩ bạn có thể cải thiện.
Kiểu góp ý này sẽ tránh gây ra tiêu cực và có thể làm mất lòng. Bạn cũng vẫn có thể góp ý một cách xây dựng và làm người khác tiến bộ hơn.
"Hỏi người góp ý cho bạn: chỉ cho bạn 2 điều bạn làm tốt, và 2 điều họ nghĩ bạn có thể cải thiện."
Nếu là người nhận góp ý, bạn nên coi nó là món quà và thấy biết ơn, nhất là những góp ý có mang tính xây dựng. Rất ít người chịu dành thời gian góp ý, bởi nó đòi hỏi nhiều thời gian và cũng cần kiến thức.
Việc mình quyết định viết công khai cũng là do mình muốn nhận được góp ý hơn để cải thiện cách viết. Không có cách nào khác là tạm dừng việc viết nhật kí và thay vào đó, viết newsletter và blog.